Cụ Phó Bảng Nguyễn Sinh Sắc – Những dấu ấn trên đất Thủ – Bình Dương

0
1964
Lãnh đạo tỉnh thắp hương, tưởng niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại Lễ giỗ lần thứ 90
Lãnh đạo tỉnh thắp hương, tưởng niệm Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại Lễ giỗ lần thứ 90

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc sinh năm 1862 tại xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An; mất năm 1929 tại làng Hòa An, thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp.

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc- thân sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một sĩ phu yêu nước, cụ có một nhân cách sống cao đẹp, một mẫu người chánh trực liêm khiết, một tấm gương sáng về lòng nhiệt tình cống hiến cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Sinh thời, cụ Nguyễn Sinh Sắc thường quan niệm là học để làm người chứ không phải học để làm quan. Cụ đã thi đổ Phó bảng vào đầu thế kỷ XX, lúc mà xã hội Việt Nam đang trăn trở chuyển mình tìm phương hướng giải phóng dân tộc khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân, thì Cụ là “một nhà nho yêu nước theo kiểu riêng, chống Pháp không công khai mà lặng lẽ” như lời nhận định của thực dân Pháp. Lúc bấy giờ, với thấu hiểu nỗi khốn khổ bị áp bức của dân tộc, cụ đã rời khỏi quan trường đi khắp miền Nam để truyền bá tư tưởng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, lòng yêu quý đồng bào. Trong hành trình về phương Nam, Thủ Dầu Một-Bình Dương được Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc chọn làm nơi hoạt động truyền bá tư tưởng yêu nước từ năm 1923 đến năm 1926.

Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày, triển lãm hình ảnh, tư liệu, hiện vật về Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc
Các đại biểu cắt băng khai mạc trưng bày, triển lãm hình ảnh, tư liệu, hiện vật về Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Trong bối cảnh Thủ Dầu Một dưới sự cai trị của chế độ thực dân, lúc bấy giờ cuộc sống của người dân vô cùng cơ cực, lầm than .. sự xuất hiện của cụ Phó bảng trên vùng đất Thủ Dầu Một như một sự khơi nguồn cho khát vọng hòa bình, dẫn đường cho tinh thần yêu nước của quần chúng nhân dân. Tại Chùa Hội Khánh, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã hội ngộ với các nhà nho, nhà sư có cùng tư tưởng yêu nước, như cụ  Phan Đình Viện, Hòa thượng Thích Từ Văn cùng sáng lập ra Hội danh dự yêu nước. Hoạt động của Hội là truyền bá tư tưởng yêu nước đến với đồng bào, nhân sĩ, trí thức ở địa phương qua các buổi thuyết pháp, giảng đạo, mở các lớp dạy chữ Nho, dạy làm thuốc …Trong quá trình thể hiện lý tưởng của mình, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã vận dụng những phương cách linh hoạt nhất, thuận lợi nhất lại có tác dụng cao nhất, đó là vận dụng tư tưởng Phật giáo, những tin lý trong đạo Phật làm phương tiện để chuyển tải tinh thần yêu nước thương dân, vừa mang tính phổ tế sâu rộng trong người dân, vừa che mắt địch. Cụ Nguyễn Sinh Sắc đã  sử dụng linh hoạt Hội danh dự yêu nước để làm chất kết nối, làm đòn bẩy thúc đẩy; gắn kết tinh thần yêu nước trong nhân dân, trước hết là từ những Phật tử. Tiếp nối tinh thần yêu nước của cụ, chùa Hội Khánh, nơi cụ từng lưu trú đã trở thành nơi đào tạo các thế hệ nhà sư yêu nước giàu tài đức, có công đức với đạo pháp cũng như của dân tộc.

Các đại biểu tham quan trưng bày, triển lãm hình ảnh, tư liệu, hiện vật về Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc
Các đại biểu tham quan trưng bày, triển lãm hình ảnh, tư liệu, hiện vật về Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc

Theo những tư liệu – di tích lịch sử tại Bảo tàng tỉnh Bình Dương và nghiên cứu của Hòa thượng Thích Huệ Thông-Trụ trì chùa Hội Khánh, khoảng cuối năm 1923, do bị mật thám Pháp theo dõi, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc từ Thủ Đức, Sài Gòn cũ, nay là quận Thủ Đức, TP HCM đi đến nhà của Gaston và Lê Đức ở tỉnh Thủ Dầu Một – nay là thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Sau đó cụ Nguyễn Sinh Sắc đến chùa Hội Khánh để gặp người đồng chí của mình là Phan Đình Viện tức cụ Tú Cúc. Cụ Phan Đình Viện quê Hà Tĩnh, tham gia phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục nên bị Pháp truy lùng, phải trốn vào Nam và ở chùa Hội Khánh. Nguyễn Sinh Sắc hội ngộ với cụ Tú Cúc và Hòa thượng Từ Văn, vị trụ trì thứ 6 chùa Hội Khánh, một nhà sư uyên thâm Phật học và có tinh thần yêu nước. Cùng chung lý tưởng bảo vệ quê hương Tổ quốc, họ đã cùng nhau khởi xướng nhiều hoạt động cứu nước tại chùa Hội Khánh. Trong thời gian ở tại chùa Hội Khánh, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc còn đi đến các vùng lân cận như Tân Khánh, Tương Bình Hiệp  để truyền bá Hội Danh dự yêu nước, đàm đạo về Y thuật, Phật học… Những hoạt động yêu nước, tấm lòng nhân hậu, thương người của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân nơi đây. Để hoạt động truyền bá tư tưởng yêu nước được hiệu quả và che mắt mật thám Pháp, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã mượn những buổi thuyết pháp về đạo Phật để nói về lòng yêu nước và khuấy động phong trào cứu nước. Cụ cũng là người nghiên cứu về Phật giáo rất kỹ.

Đền thờ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại chùa Hội Khánh
Đền thờ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc tại chùa Hội Khánh

Hiện nay, ở chùa Hội Khánh còn lưu giữ nhiều di vật liên quan tới quãng đời hoạt động của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Trong Điện thờ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc và Bác Hồ còn giữ đôi câu đối do cụ viết. Nội dung đôi câu đối như sau: “Đại đạo quảng khai, thố giác khêu đàm để nguyệt/ Thiền môn giáo dưỡng, quy mao, thằn thụ đầu phong”, nghĩa là: “Mở rộng đạo lớn như sừng thỏ, như mò trăng đáy nước/ Nuôi dưỡng mái chùa như lông rùa, như cột gió đầu cây”. Ngoài ra, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc còn để lại cuốn sổ coi địa lý và chiếc la bàn, hiện được trưng bày ở Bảo tàng tỉnh Bình Dương. Trong chùa Hội Khánh còn bức tranh vẽ Hòa thượng Từ Văn cùng đàm đạo với cụ Phó bảng và vị phụ tá cho hòa thượng. Bên cạnh đó còn tấm bảng ghi câu văn, chụp hình ảnh liên quan đến cuộc đời cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc như: bản đồ vẽ sơ đồ những nơi cụ từng ghé thăm và hoạt động cứu nước.

Câu đối do cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc viết còn lưu giữ tại chùa Hội Khánh
Câu đối do cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc viết còn lưu giữ tại chùa Hội Khánh

96 năm đã trôi qua, kể từ ngày cụ  Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đến hoạt động tại Thủ Dầu Một với tinh thần “Ông Thầy Huế” ân cần trị bệnh, bắt mạch hốt thuốc và dạy học cho người dân, đã để lại trong lòng người dân Thủ Dầu Một-Bình Dương một nghĩa cử cao đẹp, gần gũi, thân thương và đức độ. Tư tưởng yêu nước thương dân của Cụ đã được nâng lên đỉnh cao trở thành tư tưởng tiến bộ của chủ nghĩa yêu nước đấu tranh giải phóng dân tộc các nước thuộc địa bị áp bức trên toàn thế giới. Tưởng nhớ cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, sau lễ giỗ lần thứ 90 của cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, tỉnh Bình Dương sẽ xây dựng Khu lưu niệm cụ tại chùa Hội Khánh, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước và giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc./.

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây