Đặng Kim Ánh
Chiều ngày 2 tháng 8 năm 2025, trong không khí trang nghiêm, đầm ấm và tràn đầy nghĩa tình, dòng họ Nguyễn làng Cao Thọ đã long trọng tổ chức Lễ Khánh thành Nhà thờ họ sau thời gian dài trùng tu, tôn tạo. Công trình được hoàn thành từ tâm huyết, công sức, trí tuệ và tài lực của đông đảo con cháu trong và ngoài quê hương, cùng sự đoàn kết gắn bó của toàn thể cộng đồng họ tộc.
Buổi lễ diễn ra trong niềm xúc động và tự hào với sự hiện diện đông đủ của bà con nội ngoại từ khắp mọi miền đất nước, các đại biểu đại diện cấp ủy, chính quyền địa phương, các dòng họ bạn, cùng đông đảo nhân dân trong làng. Đặc biệt, dòng họ vinh dự được đón tiếp GS.TS. Đặng Cảnh Khanh – Chủ tịch Hội đồng Khoa học Quỹ Văn hiến Việt Nam – người đã phụng thảo bài văn bia khắc đá, nay được đặt trang trọng trong khuôn viên nhà thờ họ như một biểu tượng linh thiêng kết nối quá khứ – hiện tại – tương lai.
Cùng tham dự buổi lễ còn có GS.TS. Lê Thị Quý – Chủ tịch Quỹ Văn hiến Việt Nam; Nhà nghiên cứu Đỗ Huy Hoàng – Phó Giám đốc Quỹ; và bà Đặng Kim Ánh – Phó Chánh Văn phòng Quỹ. Sự hiện diện của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu văn hóa đã góp phần tôn vinh ý nghĩa văn hóa – tâm linh của sự kiện, đồng thời là nguồn động viên to lớn đối với toàn thể họ tộc.
Nhà thờ họ Nguyễn sau khi hoàn thiện trở thành một công trình tâm linh bề thế, uy nghiêm, mang đậm kiến trúc truyền thống dân tộc. Từng đường nét, kết cấu được chăm chút tỉ mỉ, hài hòa, vừa cổ kính, vừa trang trọng. Đây không chỉ là nơi thờ tự tổ tiên mà còn là không gian linh thiêng để các thế hệ con cháu tụ hội, tri ân công đức tiền nhân, hun đúc tinh thần “uống nước nhớ nguồn”, “tôn tộc – trọng đạo”, vun đắp truyền thống dòng họ và đạo lý dân tộc.
Tại buổi lễ, các đại biểu và bà con trong họ đã thành kính dâng hương, đọc chúc văn tưởng niệm tổ tiên, ôn lại những dấu mốc vẻ vang trong lịch sử phát triển của dòng tộc – từ thuở khai nguyên lập địa cho đến các bậc tổ tiên từng góp công lớn cho quê hương, đất nước. Đại diện Ban khánh thiết cũng đã trình bày báo cáo quá trình thi công, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến toàn thể con cháu, các nhà hảo tâm đã chung tay góp sức để công trình được hoàn thiện viên mãn.
Một trong những điểm nhấn linh thiêng và đầy ý nghĩa của nhà thờ chính là tấm bia đá được dựng tại khuôn viên trung tâm, trên đó khắc bài văn bia do GS.TS. Đặng Cảnh Khanh phụng thảo. Bài văn là sự kết tinh giữa sử học – văn học – tâm linh, tái hiện rõ nét truyền thống hào hùng của dòng họ Nguyễn nói riêng, và gốc rễ cao quý từ dòng Lý Cổ Pháp – triều đại đã đặt nền móng cho quốc gia Đại Việt cường thịnh.
記碑族阮壽高 (CAO THỌ NGUYỄN TỘC BI KÝ) VĂN BIA HỌ TỘC NGUYỄN (GỐC LÝ)– LÀNG CAO THỌ Tổ tiên chúng ta Sinh đế vương, thác thánh thần Chính khí sánh ngang trời đất Dựng cương vực núi sông, an dân kiến quốc, Mở thịnh thế thái bình, hùng cứ một phương.[1] Bắc kháng Tống, Nam bình Chiêm Trước kiên cường, sau dũng liệt Thành Ung Châu lửa khói ngút trời, xác Tống binh chất cao như núi Sông Như Nguyệt máu thù ngập nước, quân Đại Việt tràn sóng bão giông[2] Nam chinh phá giặc, Sạ Đẩu đầu rơi, Chế Củ quỳ gối[3] Rồng chầu hổ phục, giang sơn mở cõi, bình trị trường tồn[4] Rạng danh sách vàng quốc sử Nhớ ơn xưa Trời giáng thánh minh, thành Thăng Long mừng Lý Đế Đất tạo anh hùng, dân Đại Việt đón Phật vương[5] Dựng văn hiến, khai quốc học Nêu phong hóa, ban triều luật[6] Trị quốc dùng trung nghĩa, tạo gốc lòng dân. Tề gia lo dưỡng giáo, trọn đạo hiếu nhân Mở miếu đường, luyện hiền tài làm nguyên khí Hưng võ nghiệp, rèn binh tướng để trường tồn Trên dưới thuận lòng, vững bền một cõi giang sơn Chúng ta nay Nương nhờ phúc ấm tổ đường Mang họ Nguyễn hết lòng tận tụy Vẫn không quên gốc Lý tổ tông Từ quê nhà tỏa rộng muôn phương Để nơi nào hào kiệt cũng có Chính khí Cổ Pháp, tài năng Cao Thọ Tiến vi quan, thoái vi sư Hậu duệ đời đời phương trưởng Bốn mùa nghiệp thịnh nhân khang… Thế mới nên Tổ tiên văn thần võ thánh, vì nước danh hiển hách Cháu con tâm sáng chí cao, giúp đời trọn hiếu trung Cao Thọ ngày lành tháng năm Ất Tỵ 2025 Hậu duệ là Nguyễn Khắc Bẩy (đời thứ 34 dòng Họ Lý Cổ Pháp) và gia tộc dựng bia GS.TS. Đặng Cảnh Khanh (phụng thảo văn bia)
Buổi lễ khánh thành khép lại trong không khí ấm cúng, thiêng liêng và chan chứa tự hào. Đây không chỉ là dịp tri ân tổ tiên, kết nối dòng họ, mà còn là khởi đầu cho một hành trình mới – hành trình giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa – đạo đức – tri thức của dòng họ Nguyễn làng Cao Thọ. Từ đây, nơi nhà thờ tổ không chỉ là chốn tâm linh, mà còn là địa chỉ thiêng liêng giáo dục thế hệ mai sau sống trọn nghĩa – vẹn tình, góp phần xây dựng quê hương ngày càng văn minh, hưng thịnh.
[1] Triều đại Nhà Lý, với những vị Hoàng đế vĩ đại như Lý Thái Tổ, Lý Thái Tông, Lý Thánh Tông và Lý Nhân Tông đã lập ra một thời đại mà mà lịch sử gọi là “Thái Bình Thịnh Thế”, xây đắp những nền móng cơ bản nhất cho một quốc gia Việt Nam cường thịnh, hùng cứ một phương, đối diện với phương Bắc.
[2] Lý Thường Kiệt là vị Đại tướng đầu tiên của Đại Việt bắc chinh đánh thẳng vào đất Ung Châu phá tan âm mưu của nhà Tống định xâm lược nước ta. Sau này lại chỉ huy quân Lý xây dựng phòng tuyến sông Như Nguyệt, tức sông Cầu đại phá quân Tống
[3] Bình định Chiêm Thành, là thế lực thường xuyên chống phá nước ta ở phương nam, vua Lý Thái Tông đã đích thân đem quân chinh phạt, giết chết vua Chiêm là Sạ Đẩu. Đến đời vua Lý Thánh Tông. ông cũng đem quân bát sống vua Chiêm là Chế Củ, đưa về Thăng Long sau lại nhân đức tha cho về. Bầy tổ lòng biết ơn, Chế Củ đã thần phục Vua Lý và dâng 3 châu là Địa Lý, Mã Linh, Bố Chính, nay là Quảng Bình, Quảng Trị cho Đại Việt.
[4] Rồng chầu hổ phục có nghĩa là vua và tướng của các nước láng giềng xung quanh đều đến thần phục và cống nạp cho vua Lý
[5] Trong triều đại Nhà lý, người dân đều gọi vua là “Phật Vương” vì sự khoan hòa nhân đức của họ.
[6] Nhà Lý xây Quốc học Văn Miếu lần đầu, mở khóa thi chọn hiền tài cho đất nước, xây dựng bộ luật đầu tiên, khai thông văn hóa, phong tục tập quán, đặt nền móng cơ bản trong việc quản trị đất nước lầu dài.
Một số ảnh trong buổi khánh thành
Đoàn chèo Hà Nội biểu diễn
